Logo
  • प्रमुख समाचार
  • समाचार
  • अर्थ
  • मनोरञ्जन
  • विचार
  • अन्तरबार्ता
  • लेख
  • स्वास्थ चर्चा
  • सुचना प्रविधि
  • नीति तथा कार्यक्रम
  • पुस्तक समिक्ष्या
  • मनको चौतारी
  • राजनीति
  • राशिफल
  • समसामहिक
  • सम्पादकीय
  • साताको कविता
  • साहित्य
© २०७९ प्रभातफेरी अनलाइन Designed by: GOJI Solution
Logo
२०८० मंसिर २१, बिहिबार
आजको ई-पेपर
  • गृहपृष्ट
  • प्रमुख समाचार
  • समाचार
  • अर्थ
  • मनोरञ्जन
  • विचार
  • अन्तरबार्ता
  • लेख
  • स्वास्थ चर्चा
  • सूचना प्रविधि
  • नीति तथा कार्यक्रम
  • खोज

खोजी गर्नुहोस

छनोट

यहाँ खालि कोठा भित्र प्रीतिमा लेखेको अक्षर लगाउनुहोस् |

प्रीतिबाट युनिकोडमा कन्भर्ट गरेको

  • युनिकोड
  • स्थानीय

दुधालु दैनिकी

प्रभातफेरी अनलाइन २३३३ पटक पढिएको प्रकाशित मिति: २०६९ पौष १५, आईतबार (१० साल अघि)
दुधालु दैनिकी

-ज्ञानमणि कालोटोपी
गाउँका अधिकांश घरहरुमा कुकुरहरु पालिएका छन् । पहरेदारका रुपमा पालिएका यी कुकुरहरुले बिहानको संकेत दिन्छन् , आफ्नो भुकाई सँगै । त्यसपछि नै शुरु भईहाल्छ गाउँलेहरुका आफ्ना दैनिक कामहरु पनि । दिनभरिको कामको कुनै रुटिङ्ग हुदैन उनीहरुका, तर प्रत्येक बिहानीको पहिलो काम शुरु हुन्छ, आफूले पालेका गाईवस्तुहरुको स्याहार गर्दै, दुध दुहेर । प्रायजसो कृषकहरुले पशुहरु पालेका छन् । गाईभैंसिहरुको हेरचाह गर्नु , दुध दुहेर डेरीहरुमा बेच्न लैजानु , अनि आफ्नो दैनिक घर खर्च चलाउनु उनीहरुको नियमित काम नै भएको छ , विगत २ दशक देखि ।
काभे्र जिल्लाका अधिकांश गाविसहरुका कृषकहरु दुध बेच्नुलाई आफ्नो दैनिकी मान्छन् । वि.सं २००९ सालमा जिल्लाको नालाबाट शुरु भएको दुग्ध उत्पादन कार्यले अहिले सम्म एउटा ठूलै व्यवसायको रुप लिएको छ । जिल्लामा अहिले सम्म २ सय ६६ वटा दुग्ध उत्पादक सहकारी संस्थाहरु खुलिसकेका छन् अनि संलग्न छन् , करिव तीस हजार भन्दा वढि कृषकहरु । दैनिक ३ लाख लिटर भन्दा वढि दुध उत्पादन गर्छन् । आफूहरु उपभोग गर्छन् अनि बेच्छन् , डेढ लाख लिटर जति । सात वर्ष कटेका बालक देखि ६० वर्ष काटेका वृद्ध सम्म सबै संलग्न छन्, यस व्यवसायमा । त्यसैले विगत केहि वर्ष देखि काभे्र जिल्लालाई दुध उत्पादनको राजधानी नै मानिएको छ । राजधानी काठमाडौंको बजारमा आउने अधिकांश दुध उनीहरुकै परिश्रम र मिहेनतले भित्रिएको हो ।
शुरु–शुरुमा यस व्यवसायमा धेरै किसिमका अप्ठ्याराहरु थिए । जिल्लामा दुध चिस्यान केन्द्रहरु ज्यादै सिमित थिए । गाउँ–गाउँमा संकलित दुध चिस्यान केन्द्र सम्म पु¥याउन घण्टौं बोकेर लैजानु पथ्र्यो । कहिले त बाटोमै विग्रिएर फाल्नु पर्ने अवस्था थियो । अहिले जस्तो सडक सुविधा पनि थिएन । ‘ अहिले पनि समस्याहरु नभएका होइनन् । ’ जिल्ला दुग्ध उत्पादक संघका पूर्व अध्यक्ष एवं वर्तमान केन्द्रिय कोषाध्यक्ष दीपक प्रसाद पौडेल भन्छन्–‘ गाउँ–गाउँमा खुलेका चिस्यान केन्द्रहरुले कृषकहरुलाई केहि सहजता थपिदिएको छ ।’ चिस्यान केन्द्रहरुले सजिलो बनाईदिए पनि कृषकहरुका अप्ठ्याराहरु वाँकी नै छन् ।
पशुहरुलाई चाहिने दाना, पिठो, ढुटो तथा रोग लागेमा उपचार गर्ने औषधिको भाउ महङ्गो भएको छ । अझ पशुहरुको मुल्यले त आकाशै छोईसकेको छ । हरेक अप्ठ्याराहरु वीच उत्पादन गरिएको दुधको लगानी अनुसारको मुल्य नपाउनु कृषकहरुको अर्को जटिल समस्या हो । तैपनि कृषकहरु जागरुक हुदै छन्, यस प्रति । यसका लागि आफूले सके सम्मको प्रयास गरेका छन् । आफ्नै बारीका छेऊहरुमा उन्नत जातका घाँसहरु रोपेका छन् । ठाउँ–ठाउँमा पशुस्वास्थ्य कार्यालयहरु खोलेका छन् । पशुहरुको विमा गर्ने कार्यको थालनी गरेका छन् । “यसलाई गाउँलेहरुको सकारात्मक प्रयास मान्नु पर्छ । ”आँपघारी दुग्ध उत्पादक संस्थाका अध्यक्ष कृष्ण प्रसाद नेपालले भने ।
काभे्र चण्डेनीमण्डनका कृषक विजुली प्रसाद नेपाल अहिले दैनिक १५ लिटर दुध नजिकैको आँपघारी दुग्ध उत्पादक संस्थामा बेच्छन् । प्रत्येक महिनामा २ पटक दुधको पैसा लिन्छन् । यसबाटै आफ्नो घर खर्च चलाएर अन्य कामका लागि समेत लगानी गर्ने वातावरण मिलेको बताउने उनले दुध बेच्न थालेको १५ वर्ष भन्दा वढि भईसकेको छ । यस गाउँमा उनी जस्ता करिब डेढ सय कृषकहरुको दैनिकी अहिले दुध बेच्नकै लागि बित्ने गरेको छ । ‘ म दुध बेच्न कै लागि जन्मिएको हुँ जस्तो लाग्छ । ’ उनी भन्छन् – “ यस भेगमा म जस्ता सयौं कृषकहरुका लागि दुध व्यवसाय वरदान नै भएको छ ।” जिल्लामा दुध उत्पादनको राम्रो सम्भावना भएपनि कृषकहरुका लागि सहयोग गर्ने भरपर्दो निकायको अभावले सोचे जस्तो उत्पादन र आम्दानी लिन कृषकहरुलाई अझै धेरै समस्या रहेको उनको भनाई छ ।
दुध उत्पादनका लागि यहाँका कृषकहरुले खासै तालिम लिएका छैनन् । देखे सुनेकै भरमा यसप्रति संलग्न हुने कृषकहरुको संख्या धेरै छ । पशुहरुलाई आवश्यक पौष्टिक तत्वहरु र रोग लागिहालेमा के गर्ने भन्ने धेरैजसो कृषकहरुलाई अनुभव नभएका कारण कहिलेकांिह उनीहरुले नसोचेको नोक्सान खेप्नु परेको मण्डन भेगका पश ुप्राविधिक विल्टु यादव बताउँछन् । यसै कुरालाई ध्यानमा राखेर पछिल्ला दिनहरुमा गाउँ–गाउँमा खुलेका दुग्ध उत्पादक संस्थाहरुले किसानहरुलाई सचेतनामुलक तालिम र पशुहरुलाई खोप अभियान संचालन गरिरहेको उनले जानकारी दिए । “ कृषकहरुले उन्नत जातका पशुहरु पाल्ने र उनीहरुलाई आफ्नै परिवार सरह व्यवहार गरेर हेरचाह गर्ने हो भने यसबाट अहिले भईरहेको भन्दा अझ वढि फाईदा लिन सक्छन् । ” यादव भन्छन् –‘ यसरी धेरै अप्ठ्याराहरु सहेर उत्पादन गरेको दुध यहाँका कृषकहरुले पानीको मुल्यमा बेच्न बाध्य भएका छन् । यसबाट व्यापारीहरु र निजी डेरीहरुलाई मात्र फाईदा छ । यस तर्फ सरकारले ध्यान दिनु आवश्यक छ । ’
कुनै निकायले खासै चासो नदेखाउँदा यहाँका कृषकहरु एक पटक त निराश नै देखिएका थिए । तैपनि अरु बिकल्प नभएपछि यसमै लाग्न थालेका हुन् । अझै पनि आम्दानीको अन्य भरपर्दो माध्यम नभएकाले कृषकहरु यो व्यवसाय अँगाल्न बाध्य भएका हुन् । यस प्रति अरु व्यवसाय भन्दा धेरै झण्झट छ । कृषकहरु गुनासो गर्छन् । गुनासो सुन्ने उनीहरुका कोही छैनन् , त्यहाँ । जसले गर्दा पछिल्ला दिनहरुमा यसमा संलग्न हुनेहरु केहि घटेको प्राविधिक यादवले बताए । कृषकहरुलाई दुग्ध व्यवसाय प्रतिको फाईदा र यस प्रति अन्य जानकारीहरु दिने माध्यम भए काभे्र जिल्ला देशकै दुग्ध उत्पादनको राजधानी हुने उनको ठम्याई छ ।
पबयितयउष्द्दज्ञछ२नmबष्।िअयm

तपाइंलाई यो खबर पढेर कस्तो लाग्यो? मन पर्यो
मन पर्योखुशीअचम्मउत्साहितदुखीआक्रोशित
प्रतिक्रिया दिनुहोस
समाचार सम्बन्धि थप
  • सञ्जीवनी नमूना माविले आफ्नो विगतको राष्ट्रपति कपको बिरासत कायमै राख्न सफल

    सञ्जीवनी नमूना माविले आफ्नो विगतको राष्ट्रपति कपको बिरासत कायमै राख्न सफल

  • बनेपा नगरले मनायो अपाङ्ग दिवस

    बनेपा नगरले मनायो अपाङ्ग दिवस

  • शैक्षिक दरबन्दी मिलान नै चौंरीदेउरालीको विकराल समस्या होः अध्यक्ष चौलागाईं

    शैक्षिक दरबन्दी मिलान नै चौंरीदेउरालीको विकराल समस्या होः अध्यक्ष चौलागाईं

  • काठमाडौं विश्वविद्यालयः हङकङ्गमा बुद्धिज्म अध्यापन गर्नेगरि आज दुइ सम्भौता

    काठमाडौं विश्वविद्यालयः हङकङ्गमा बुद्धिज्म अध्यापन गर्नेगरि आज दुइ सम्भौता

  • प्रभातफेरी ई-पेपरथप

    २०८० मंसिर २० गते

    २०८० मंसिर २० गते
    थप मितिका ई-पेपरहरु यहाँ भित्र
    ताजा अपडेट
    आख्यान साहित्यका गौरवः रमेश विकल

    आख्यान साहित्यका गौरवः रमेश विकल

    Post Thumbnail

    गणतन्त्रको विकल्प सोच्ने अधिकार कसैलाई छैन

    सञ्जीवनी नमूना माविले आफ्नो विगतको राष्ट्रपति कपको बिरासत कायमै राख्न सफल

    सञ्जीवनी नमूना माविले आफ्नो विगतको राष्ट्रपति कपको बिरासत कायमै राख्न सफल

    बनेपा नगरले मनायो अपाङ्ग दिवस

    बनेपा नगरले मनायो अपाङ्ग दिवस

    प्रभातफेरी अनलाईन

    बनेपा नपा-५,राजदास मार्ग

    [email protected]

    ९८५११२८४५०,९८४१४२८४५०

    प्रा.फम द. नं.: ९६७९/०७६/०७७

    सूचना विभाग दर्ता नं.: ८२०/०७४-७५

    हाम्रो टीम

    संचालक : प्रल्हाद शर्मा हुमागाईं
    सम्पर्क: ९८५११२८४५०
    सम्पादक : राज्यलक्ष्मी श्रेष्ठ
    सम्पर्क: ९८४१४२९९६५
    समाचारदाता : बिपशना शाक्य
    सम्पर्क: ९८४३७२९१७५

    साईट मेनु

    • सम्पादकीय
    • फुर्सदमा
    • हाम्रो बारे
    • ई-पेपर
    • स्थानीय
    • समाचार
    • लेख
    • साहित्य
    • विचार
    • साताको कविता
    • प्राईभेसी पोलिसी
    • शर्त तथा नियमहरु
    © २०७९ प्रभातफेरी अनलाइन Designed by: GOJI Solution
    0