Logo
  • प्रमुख समाचार
  • समाचार
  • अर्थ
  • मनोरञ्जन
  • विचार
  • अन्तरबार्ता
  • लेख
  • स्वास्थ चर्चा
  • सुचना प्रविधि
  • नीति तथा कार्यक्रम
  • पुस्तक समिक्ष्या
  • मनको चौतारी
  • राजनीति
  • राशिफल
  • समसामहिक
  • सम्पादकीय
  • साताको कविता
  • साहित्य
© २०७९ प्रभातफेरी अनलाइन Designed by: GOJI Solution
Logo
२०८० आश्विन १७, बुधबार
आजको ई-पेपर
  • गृहपृष्ट
  • प्रमुख समाचार
  • समाचार
  • अर्थ
  • मनोरञ्जन
  • विचार
  • अन्तरबार्ता
  • लेख
  • स्वास्थ चर्चा
  • सूचना प्रविधि
  • नीति तथा कार्यक्रम
  • खोज

खोजी गर्नुहोस

छनोट

यहाँ खालि कोठा भित्र प्रीतिमा लेखेको अक्षर लगाउनुहोस् |

प्रीतिबाट युनिकोडमा कन्भर्ट गरेको

  • युनिकोड
  • स्थानीय

मध्यमार्गको बर्ष यात्रा र गुणात्मकताको प्रश्न

प्रभातफेरी अनलाइन २१२७ पटक पढिएको प्रकाशित मिति: २०७१ श्रावण ४, आईतबार (९ साल अघि)
मध्यमार्गको बर्ष यात्रा र गुणात्मकताको प्रश्न

महेश पौडेल

पत्रकारिताको यात्रामा म भन्दा जेठा सहकर्मी प्रदिपजीको अगुवाईमा सञ्चालन भएको यस पत्रिकाले हालसम्म निरन्तरता प्राप्त गरेको छ । हामी यो निरन्तरताको मुक्तकण्ठले प्रशंसा गर्दै यो अंकलाई खुशी साटासाटको अंक ठानिरहेका छौं । यही खुशीलाई हामी धित मर्ने गरी लेख्छौं अनि भन्छौं किनकी हामीलाई निरन्तरता हुन सकेकोमा गर्ब छ । केही समयदेखि मध्यमार्गले बिकास पत्रकारितालाई समेत जोड दिदैं आएको छ । मोफसलमा यो प्रयासलाई राम्रो मान्न सकिन्छ । पत्रपत्रिका प्रकाशनभित्र निरन्तरताको बिषय मात्र अन्तिम कुरा भने होइन । बिशवमा एक सय बर्ष भन्दा बढी प्रकाशन भएको पत्रिका बन्द भएको घटना हामीबीच ताजै छ । अतः पत्रिका प्रकाशन सँगै यसभित्रका प्रकाशन सामाग्री,टिमवर्क र अझ भनौं सामाजिक दायीत्व सबैभन्दा मुल कुरा हो । यसलाई जोगाउन सके भाबी दिनमा पनि यसको निरन्तरताको सुनिश्चितता सम्भब र अर्थपूर्ण हुनजान्छ । अर्काे महत्वपूर्ण पाटो हाम्रो पत्रिका प्रकाशनले समाजमा के परिवर्तन ल्याउन मद्दत ग¥यो ? आचारसंहिता परिपालनमा हामी कति इमान्दार रहन सक्यौ ? यसमा कार्यरत पत्रकार साथीहरुले श्रमजीबि पत्रकार ऐन अनुसार तलब पाएँ कि पाएनन ? सबालहरु प्रशस्त छन् । त्यसैले पत्रिका प्रकाशनका जति पनि चुनौती छन् त्यो भन्दा बढी चुनौती यसको गुणात्मकतासँग गाँसिएका छन् । यी बिषयहरुको समग्र स्वरुप पत्रपत्रिकाहरु गुणात्मक छैनन् ? पत्रकारहरु योग्य छैनन् ? त्यसैले पत्रकारहरु जे पनि लेख्छन् जस्ता आरोपहरु खेप्नुपर्ने हाम्रो बाध्यता छ ।

यसै सन्दर्भमा हाम्रा राष्ट्रपति डा. रामबरण यादबले केही समय अघि नेपाल प्रेस काउन्सीलको संहितामा लेखेका थिए – जुनसुकै जागीर खान अथवा कुनै पोष्टमा नियुक्ति हुनका लागी जाँच दिनुपर्छ तर राज्यको चौथो अङ्ग पत्रकार हुन कुनै परीक्षा दिनुपर्दैन । यस्तै अर्काे पत्रकार मोहन मैनालीको शब्दमा – हाम्रो जस्तो मुलुकमा धेरै जस्तो पत्रकारहरु मेहनत गदैनन् भन्ने गुनासो सुनिन्छ । त्यसैले कतारको भिसा लागेको मानिसले खेत जोत्न अल्छि गरेझैं पत्रकारिता पेशामा लागेकाले पनि गुणस्तरीय काम गर्न नसकेको पाइन्छ । यी र यस्ता गुनासोको न्यूनिकरणका लागी पनि पत्रकारहरुले गुणस्तरीय पत्रकारिताका लागी तलका मुलभुत पक्षमा ध्यान दिनु जरुरी छ ः–

बिज्ञापन र समाचार

नेपालको पत्रकारिता भित्र मोफसलको पत्रकारिताको बेग्लै अन्तरकथाहरु छन् । राष्ट्रिय स्तरमा खुलेका पत्रपत्रिकाहरुको कथा र ब्यथा भन्दा पनि जिल्लामा पत्रिका प्रकाशन गरेर आफनो रुचि पुरा गर्ने र ब्यबसायीकता बचाई राख्ने नामको मनोबलले पत्रिकाको गरिमा र साखलाई कमजोर बनाएको छ । मोफसलको पत्रपत्रिकाहरुमा कतिपय बिज्ञापनहरु समाचार बनेर आउँछन् सायद यो उनीहरुको रहर होइन बाध्यता हुनुपर्छ । जसले पत्रकारिताको पत्रकारको वजनलाई कमजोर बनाएको छ । यसको कारण स–सानो बिज्ञापनको नाममा समाचारको मृत्यु गर्ने वा बार्गेनिङ्ग गर्ने वा बिज्ञापनसँग समाचार बेच्ने संस्कृतिको उदाहरण हो । जसले पत्रपत्रिका वा सञ्चारमाध्यमका लागी कालान्तरमा फाइदा पुग्दैन । तर बिडम्बना अभाबमा पत्रकार बन्न रुचि राखेकै कारण निरन्तर बिज्ञापन दिने दाताहरुलाई खुशी तुल्याउन लागीपरेका छौं । हाम्रो बाध्यता पनि हो । अर्काे तर्फ बिज्ञापन दातासँग सम्बन्ध सुमुधुर बनाउने नाममा बाक्लो बस उठ गर्ने गर्छौ । तर एउटा पत्रकारले समाचारका स्रोत वा ब्यबसायीक संघ संगठनका मानिसहरुसँग कस्तो सम्बन्ध कायम गर्नुपर्छ भन्ने बुझेर पनि बुझपचाइ रहेका छौं । तर यस खाले संम्बन्ध पछिका दिनमा लाभदायक नहुन सक्छ । बिज्ञापन दातासँगबाट बिज्ञापन ल्याउन नसकेका कारण पत्रकारको जागीर समेत खोसिएको थुप्रै उदाहरण पनि ताजै छन् । त्यसैले पनि पत्रकार चेपुवामा छन् । अर्काे समाचार छापे बापत रिपोर्टरले पैसा लिने प्रचलन पनि उत्तिकै रहेको छ ।

 

रिपोर्टर र ब्यबस्थापकः

 

अर्काे मोफसलमा एउटै मानिस रिपोर्टर र ब्यबस्थापक बन्ने रोगले न पत्रिकाको मर्म न त धर्म नै पुरा गर्न सक्छ ? यस्तो भुमिका रहँदा त्यो ब्यक्ति न त रिपोर्टर बन्छ ? न त कुशल ब्यबस्थापक नै ?

यसको दुर्बल पक्ष दुबै एउटै बन्दा उसको समाचारको पाटो बलियो भयो भने ब्यबस्थापकीय पक्ष कमजोर हुनजान्छ । ब्यबस्थापकीय बक्ष बलियो भए समाचारको पाटो कमजोर हुन्छ । सत्य बोल्नु पर्दा जिल्लाहरुका हकमा अब सञ्चारसंस्थामा काम गर्ने जो कसैले रिपोर्टिङ्ग मात्र गर्नेले आफ्नो रोजीरोटी धान्न सक्दैनन् । पत्रिका सञ्चालकले त्यसरी बिषय छुटाएर नियुक्ति पनि दिदैनन । नियुक्ति दिइ हाले पनि तलब पाउँदैनन ।

समाचार र स्तम्भ

हामी धेरै जसो राजनैतिक समाचारलाई केन्द्रबिन्दुमा राखेर समाचार लेख्ने गर्छौ । तर त्यसको प्रभाब के ? केही राजनैतिक दलका नेता कार्यकर्तालाई खुशी तुल्याउन नाममा लेखिएको समाचार कुनै पनि हिसाबमा अर्थपूर्ण रहदैनन । समाचार जहाँ सूचना र नयाँ जानकारी हुनैपर्छ । तर हामी बिभिन्न स्तम्भहरु समाबेश गरेर फरक फरक रुचि भएका पाठकको पत्रिका बनाउन चाहदैनौं । के पत्रिका भनेको राजनैतिकर्मीको मात्र हो । खेलकुद, साहित्य, कृषि, शिक्षा, स्वास्थ्य, पर्यटन लगायतका बिषयहरुमा औपचारिक कार्यक्रम भए बाहेक हाम्रा कलम नचल्नु बिडम्बना हो । यसको आशय हामी बिषय छनौटमा कमजोर छौं । यसैगरी समाचारहरुमा पनि पेज भरेर झन्झट पुरा गर्न बढी क्रियाशिल छौं । हाम्रा पाठकहरुले कस्तो बिषय र समाचार खोजेका छन् त्यसतर्फ हाम्रो पटक्कै ध्यान छैन । जसका कारण हाम्रो पत्रकारितामा गुणस्तरीयताको प्रश्न उठ्ने गर्छ ।

यी यावत समस्याको समाधान गुणस्तरीयताको जिम्मा केबल पत्रकारहरुको भागमा छ । सायद राज्य जिम्बेवार भएको भए सञ्चारमैत्री भएको भए आज नेपालको सञ्चारको बिकासक्रमले कोल्टे फेर्ने थियो । म त भन्छु मुलुको सञ्चारमा आएका प्रगती सञ्चरकर्मीको एकलो प्रयास नै हो । यसैको जगमा टेकेर काभ्रेमा पनि बिगत दश बर्षसम्म साप्ताहिक पत्रिकाको गरिमालाई जोगाएर यहाँसम्म ल्याउने सबै साथीहरुलाई बधाई दिन चाहन्छु । अन्त्यमा, बिकासानन्दको भनाई सापटी लिदैं ‘केही परिबर्तन गर्नु छ भने आफैंबाट शुरु गरौं’ भन्दै मध्यमार्गको उत्तरोत्तर प्रगतीको कामना गर्दछु ।

(लेखक, नेपाल पत्रकार महासंघ काभ्रेका पूर्व अध्यक्ष एबं यस साप्ताहिकका पूर्व कार्यकारी सम्पादक हुन् ।)

 

तपाइंलाई यो खबर पढेर कस्तो लाग्यो? मन पर्यो
मन पर्योखुशीअचम्मउत्साहितदुखीआक्रोशित
प्रतिक्रिया दिनुहोस
समाचार सम्बन्धि थप
  • जनप्रतिनिधि र कर्मचारीले दायित्व पूरा गर्ने हो भने संविधान प्रदत्त अधिकार स्थानीय तहमा कार्यान्वय हुनेमा विश्वस्त छुः अध्यक्ष लामा

    जनप्रतिनिधि र कर्मचारीले दायित्व पूरा गर्ने हो भने संविधान प्रदत्त अधिकार स्थानीय तहमा कार्यान्वय हुनेमा विश्वस्त छुः अध्यक्ष लामा

  • नमोबुद्धमा उच्च रक्तचाप नियन्त्रण अभियान

    नमोबुद्धमा उच्च रक्तचाप नियन्त्रण अभियान

  • ५९औं बाल दिवसमा बालबालिकाको प्रतिभा प्रस्फुटन

    ५९औं बाल दिवसमा बालबालिकाको प्रतिभा प्रस्फुटन

  • माओवादी कुनै पनि धर्म, संस्कृति, परम्पराको विपक्षमा छैन ः नेता कपाली

    माओवादी कुनै पनि धर्म, संस्कृति, परम्पराको विपक्षमा छैन ः नेता कपाली

  • प्रभातफेरी ई-पेपरथप

    २०८० आश्विन १० गते

    २०८० आश्विन १० गते
    थप मितिका ई-पेपरहरु यहाँ भित्र
    ताजा अपडेट
    Post Thumbnail

    टुक्का साहित्य

    टुक्का कविता

    टुक्का कविता

    आधुनिक कविताका जरा मोहन कोइराला

    आधुनिक कविताका जरा मोहन कोइराला

    Post Thumbnail

    सामाजिक सेवामा सहभागी बन

    प्रभातफेरी अनलाईन

    बनेपा नपा-५,राजदास मार्ग

    [email protected]

    ९८५११२८४५०,९८४१४२८४५०

    प्रा.फम द. नं.: ९६७९/०७६/०७७

    सूचना विभाग दर्ता नं.: ८२०/०७४-७५

    हाम्रो टीम

    संचालक : प्रल्हाद शर्मा हुमागाईं
    सम्पर्क: ९८५११२८४५०
    सम्पादक : राज्यलक्ष्मी श्रेष्ठ
    सम्पर्क: ९८४१४२९९६५
    समाचारदाता : बिपशना शाक्य
    सम्पर्क: ९८४३७२९१७५

    साईट मेनु

    • सम्पादकीय
    • फुर्सदमा
    • हाम्रो बारे
    • ई-पेपर
    • स्थानीय
    • समाचार
    • लेख
    • साहित्य
    • विचार
    • साताको कविता
    • प्राईभेसी पोलिसी
    • शर्त तथा नियमहरु
    © २०७९ प्रभातफेरी अनलाइन Designed by: GOJI Solution
    0