बालकृष्ण पोखरेल
(वरिष्ठ भाषाविद्/साहित्यकार)
मोहनभाइ ! तपाईंको त नामै मोहन । यो शब्द सो हनभन्दा पनिआकर्षक । ‘मो’ को अर्थ भोटेली भाषामा ‘नी’ हुन्छ (यथाडिट्ठिनी, खर्दानी इ.) । सगरमाथालाई उनीहरुले ‘चरी’ पनि देखे । त्यसमापनि ‘पोथी चरी’ । अनिजन्म्यो झ्यामोलुम्मो (चरी लमिनीनामको सगरमाथा) । यो मोहनभित्रको ‘मा’अवश्यनारी सुलभ मिठास, माधुर्य र सरलताको प्रतीकहो । यसैले होला अङ्ग्रेजहरु नारीजातिलाई फेयर सेक्स (सुकुमार जाति) भन्दछन् । अर्ती, उपदेश, वेदान्त, ऐन आदिझैं रुखो कुरो होइन यो माधुर्य । केही गुण नारीले पुरुषको लिनु उचितहो भने पुरुषले पनिनारीबाट केही गुण लिनु उचितहो । तपाईंले यो ‘मो’ कसबाट लिनुभयो, किटान गर्नु तपाईं–हाम्रो क्षमताको कुरो होइन । यो कुनै खास आशयको आधारमा ग्रहण नभएको पनिहोला । तर अहिले संयोग यस्तै भयो । भोटेली भाषाअनुसार यो नारीसुलभमाधुर्य हुनपुग्यो ।
तर तपाईं हुनु होइन । हन बरु तपाईंभन्दा ठीक उल्टाहरु होलान् । तीहनन र हानिकापर्याय होलान् । तर तपाईं त्यो होइन । तपाईं मोह पनिहोइन । किनभने मोहअलिकतिलोभ र लालचको समेत नामहो । तपाईंमात्यो छैन ।
अँ, तपाईंलाई केवल ‘न’मात्रपनि स्वीकार गर्न सकिन्छ । दुष्टता, धूत्र्याइँ आदिका विरुद्ध तपाईं ‘न’हो । परन्तु देशप्रेम, सदाचार, कर्तव्यपालन, नैतिकताका विरुद्ध तपाईं ‘न’ होइन । अँ, तपाईंको नबाट थालिने ‘नयाँ’ लाई निकै महत्वपूर्ण पाएको छु । मोहनभाइ, नयाँ–नयाँ संस्कार र अभियानउत्पन्न गरेर नेपाललाई भूस्वर्ग तुल्याउनतपाईंको नामको पुछारको ‘न’ को सदुपयोग भइरहोस् ।
म त रमें सँग मोहनपाई
अझ भनूँउनको सँग पाई ।
मिलन के छ दुवाल सरी को
मनन गर्दछु आज अहो यो ।।
प्रभातफेरी अनलाईन
बनेपा नपा-५,राजदास मार्ग
९८५११२८४५०,९८४१४२८४५०
प्रा.फम द. नं.: ९६७९/०७६/०७७
सूचना विभाग दर्ता नं.: ८२०/०७४-७५
संचालक : | प्रल्हाद शर्मा हुमागाईं सम्पर्क: ९८५११२८४५० |
सम्पादक : | राज्यलक्ष्मी श्रेष्ठ सम्पर्क: ९८४१४२९९६५ |
समाचारदाता : | बिपशना शाक्य सम्पर्क: ९८४३७२९१७५ |