पैसा

रमिला योन्जन

जब ! बुवाको कमाइमा
पालिईरहेकी थिएँ
तब ! भन्थेँ
पैसा केही होइन
पैसा भन्दा आफन्त
इष्ट मित्र ठुला हुन् ।
तर
समय एकै नास भएन !
जब बुवाको कमाइ
बन्द भयो !
तब दुःखमा
ती सबैले साथ छोडे
अनि बुझेँ
पैसाको महत्व ।
समयमा नै स्कूलको
शुल्क तिर्न नसकेर
मैले परीक्षामा
प्रवेश पत्र नपाउँदा
आमाले
ठुलाघरे साहुसँग
ऋण माग्न जाँदा
दुव्र्यवहारमा पर्दा
तब महसुस गरेँ
पैसा जरुरत रहेछ ।
किन बुवाले एउटै कोटमा
वर्षौ बिताउनु भयो ?
किन आमाले आफू बिरामी पर्दा
बिरामी लुकाइन् ?
सायद त्यो पैसाको कारण थियो ।
जब बुझ्दै गए,
पैसाको शक्ति
तब ! थाहा पाएँ
पैसा आवश्यकता रहेछ भन्ने ।
जब एउटा साँचो प्रेम
गरिबीमा हारियो
पैसा नभएकै कारण
प्रेममा विछोड गरियो ।
तब ! थाहा पाएँ पैसा
जरुरत रहेछ ।
यो स्वार्थी संसारमा
पाइला पाइलामा श्वास फेर्न
पैसा नै चाहिँदो रहेछ ।
यहाँ आफ्नै
सँगैखाने
सँगैबस्ने
जीवन समर्पण गरेकाहरुलाई पनि
खुशी बनाउन
पैसा नै चाहिनेरहेछ ।
अब भन्नुहोस्
मानवता
कतातिर गएछ ।
अझै पनि भन्छु पैसा
सब थोक होइन
तर यहाँ इज्जत पाउन
र सबथोक गर्न
पैसा नै चाँहिने रहेछ
हो ! आजभोलि
इमान्दारितामा होइन
सबै पैसामा मिलीरहेछ इज्जत
हो,
पैसामा बिकिरहेछ अस्तित्व
र मानवियता
कर्तव्य र दायित्व ।